30 Temmuz 2012 Pazartesi

Dil Linci 8 Ahmet Çakar

Tarih: 30.07.2012

Saat: 01.03

Nedendir bilmem pazar gününü pazartesiye bağlayan geceleri bir türlü uykum gelmez. Aslında kafamı yastğa koysam anında uyuyacağımı bilirim ama yinede televizyon kanalları arasında dolaşmak daha cazip gelir.

Yine öyle bir pazar gece yarısı Beyaz TV'de Beyaz Futbol'u seyrediyorum. Ahmet Çakar almış sazı eline anlatıyor da anlatıyor. Mezvu hep aynı. 3 Temmuz olayları, şike falan. Soğuk konular yani.




Soluksuz dinliyorum. Zaten genelde, Ahmet Çakar anlatmaya başladımı ben efsunlanmış gibi dinlerim. Tartışmasız güçlü bir hitabeti var. Arda arda gelen cümlelerin arasında bir cümle daha doğrusu bir kelime dikkatimi çekiyor ve üstümde ki büyüden anında sıyrılıp, irkiliyorum.

Şöyle diyor Ahmet Çakar, " Ben Iceberg'in görünür yüzünü söyledim." Mevzu zaten soğuk, kullanılan kelime daha da soğuk, tercih edilen kelimenin Türkçe olmaması hepten soğuk. Bu kadar güzel anlatırken ne gerek vardı bu kelimeye diye düşünüyorum. Iceberg bilindiği gibi buzdağı demek. Türkçe'de birebir karşılığı olmasına rağmen tercihin buzdağından yana değilde Iceberg'den yana kullanılması bize ne kazandırıyor anlamış değilim. Bu tür detaylara dikkat etmeyip günlük hayatta bu kelimeleri kullandıkça, maalesef ki bu yabancı istilacılar, dilimize yerleşiyorlar ve bir süre sonra hiç yadırgamadan, kullanıyoruz bu soğuk kelimeleri.

Biraz daha dikkatli olmak gerekir diye düşünüyorum. Yoksa bazı şeyler için çok geç olacak.

Saygılarımla



22 Temmuz 2012 Pazar

Dil Linci 7 İşler Güçler

Tarih: 19 Temmuz 2012

Star TV'de son günlerin başarılı ve keyifli dizisi "İşler Güçler'i" seyrediyorum. Bence çok güzel olmuş. Ne yalan söyleyeyim çok beğenerek izliyorum. Özellikle Ahmet Kural zirve yapmış bence bu dizi ile.

Tabi dizi, güzel ve keyifli ama kullanılan bazı kelimeler pek bir keyifsiz. Aslında amacım güzel bir perşembe akşamı geçirmek. Öyle dil polisliği yapmak niyetinde değilim ancak gelip buluyorlar. Ortalıkta o kadar çok Türkçe katili var ki, bir tanesine denk gelmemek neredeyse imkansız.






Seyredenler bilir, kahramanlarımız meslek hikayelerini konu eden söyleşiler yapıyorlar. Ahmet Kural'ın konu edeceği meslek çok ilginç bir isime sahip. Meslek erbabının dükkanın tabelasında yazan isim aynen şöyle: Wedding Planinig Company. Çok yaratıcı. Kim aramış? kim düşünmüş? İlk kim kullanmış? bilinmez ama günlük hayatta da kullanılan bir tabir maalesef. Düğün arabasına Just Married yazan bir neslin, hayallerinde ki düğünü tasarlayıp hayata geçirmesi için Wedding Planing Company araması çok doğal. Kullanılan üç kelimenin üçü de Türkçe olmamasına rağmen, Planing kelimesini artık yadırgamaz hale gelmişim. Yani "Düğün Planlama Şirketi yazsa öpüp başıma koyacağım. 


Muhakkak ki, birileri çıkıp "ama filanca kelime de öz Türkçe değil ve siz kullanıyorsunuz" çığırtkanlığı yapacaktır ancak ben yineliyorum, benim işim kaybettiğimiz kelimelerle değil, kaybettirilmeye çalışılan kelimelerle. Varsın, biz yine Televizyon'a, Televizyon diyelim ama halaylı, çiftetellili, horonlu, harmandalılı, pastalı, limonatalı düğünlerimize Wedding demeyelim. 


Saygılar...

16 Temmuz 2012 Pazartesi

Dil Linci 6 Osman Tanburacı

Tarih: 16 Temmuz 2012

Saat: 01.50

Kanaltürk'te, Transfer Dosyası isimli programı izliyorum. Aslında neden izliyorum onu da bilmiyorum. Genelde sevmediğim, takip etmediğim isimler var bu programda ama ben iki haftadır onları izlerken buluyorum kendimi. Eminim psikolojide benim bu halimin bir ismi vardır. Neyse...

Osman Tanburacı almış sazı eline anlatıyorda anlatıyor. Anlamını bilmediğim o kadar çok kelime kullanıyor ki, hangisi hangi dilde, inanın bilmiyorum ancak bir kaçının Osmanlıca oduğunu zannediyorum. Böyle az kullanılmış kelimelerle konuşunca önemli bir insan olduğunu sandığı çok aşikar Osman Tanburacı'nın.


Yine böyle bir şevke gelip dur durak bilmeden konuşmaya devam ettiği, Ünal Aysal'ın icraatlarını öve öve anlattığı bir anda şu kelimeler dökülüyor usta gazetecinin ağzından.Cümlenin başını anımsamıyorum ama ifade şu şekil; ... One Man Show Ünal Aysal derken.....

Yeni bir isim tamlaması sanırım bu. Artık yabancı kelime ithalatını bıraktık, tamlamalara, kalıplara geçtik. Yakında tam bir cümle ithal edersek hiç şaşırmam.

One Man Show kelime anlamı olarak, tek kişilik gösteri demek. Birebir karşılığı var yani dilimizde. Ancak dilimizde karşılığı olup olmaması değil, hangi dilde konuşursak daha havalı durduğumuz önemli. Gerçekten bu tavrı anlamakta güçlük çekiyorum. Ünal Aysal tek kişilik gösteri yapıyor dendiği zaman anlamıyacak mıyız? Bu yabancı kelime aşkı nereden ve neden geliyor bilmiyorum. Bilen biri varsa lütfen bana da anlatsın.

15 Temmuz 2012 Pazar

Dil Linci 5 İnsanlar Alemi

Tarih: 12 Temmuz 2012

Saat: 20:34

Star TV'de son günlerin yükselen değeri İnsanlar Alemi'ni seyrediyorum. Bu sefer amacım hafiyelik yapmak falan değil sadece güzel vakit geçirmek, eğlenmek için izliyorum. Ancak Türkçe katilleri her yere yayıldıkları için yine bir tanesine denk geliyorum.



Seyredenler bilir, İnsanlar Alemi, farklı konuların işlendiği, küçük küçük tiyatro oyunlarından oluşuyor. Eğlenceli bir iş olmuş. Yine oyunlardan bir tanesinde şöyle bir kelime duyuyor ve irkiliyorum. Oyuncumuzun kurduğu cümle aynen şöyle; "Babanıza baktım da şöyle. Elegan bir duruşu var.

Elegan? İngilizce bir kelime. Aslında elegant diye yazılır. Dilimizde karşılığı ise Zarif. Kelimenin karşılığı zarif ancak Türkçe'mize reva görülen bu tavır hiç zarif değil. Acaba elegan yerine zarif kelimesi kullanılsaydı anlatılmak istenen daha mı az anlatılmış olacaktı? Unutulmamalı ki, artık çocukların gelişimlerinde televizyonda maalesef etkin bir rol oynuyor. Kimseye kötü örnek olmak istemeyiz değil mi?

13 Temmuz 2012 Cuma

Dil Linci 4 Kamu Spotu

Son zamanlarda ekranlarda sık sık gördüğümüz yeni bir reklam var. Bizzat Başbakanlığa bağlı  RTÜK tarafından yaptırılan bir reklam. Kısa, öz ve vurucu bir içeriği olan bu reklamlardan birini izledim geçenlerde.



Türkçe Olimpiyatlarının tanıtımıydı seyrettiğim ancak ekranın sağ üst köşesinde yazan kelime Türkçe değildi. Kamu Spotu yazıyordu. Spot bilindiği üzere kısa reklam demek. Reklam demek yerine spot demeyi tercih eden bir zihniyetin Türkçe olimpiyatlarını desteklemesi ne kadar samimidir tartışılır ancak tartışılmayan birşey vardır ki, devletin bu tanıtımda, dil tercihini Türkçe tarafından yapmaması endişe verici.

Biz ünlülerin söylediklerini ihbar ederken, direkt başbakanlığa bağlı bir kuruluşun Türçe'den uzaklaşması, ihbarı kime yapacağımız konusunda tereddüt yaşamamıza neden oldu.

Son olarak her zaman söylemekten gurur duyduğum Ulu Önder'in sözünü hatırlatıyor ve kararı da cezayı da halkımıza bırakıyorum. "Türk demek Türkçe demektir."

9 Temmuz 2012 Pazartesi

Dil Linci 3 Melih Şendil

Tarih 09 Temmuz 2012. Gecenin bir yarısı olmuş ben halen ekran başındayım. Lig TV'de 21 adlı program var onu seyrediyorum. Büyük ihtimalle eski bir bölümün tekrarı. Konuklardan biri de Melih Şendil. Herkes anılarını anlatıyor. Sıra Melih Şendil'e geliyor. Melih Şendil şu an nasıl başladığını ve nasıl bittiğini hatırlayamadığım bir cümle kuruyor.Cümlenin bir kısmını, daha doğrusu beni rahatsız eden kısmını anımsıyorum. Aynen şöyle; " Ben domestik bir spiker olduğum için.... "



Bir cümlede iki yabancı kelime. Domestik aslında İngilizcede evcimen, eve ait, mahalli, yerel gibi anlamlarada kullanılmakta. Melih Şendil ise herhalde "Ben yerel bir sunucu olduğum için" demek istedi herhalde. Eğer öyle deseydi daha mı az anlatabilmiş olacaktı düşündüklerini? İnsanlar bu sözcükleri nereden bulurlar? Ve ne için kullanırlar? hiç anlamış değilim.

Biz bu linç girişimi karşısında durmaya ve elimizden geldiğince mücadele etmeye devam edeceğiz. Unutmayın, Türk demek Türkçe demektir.




Dil Linci 2 Tape Mevzusu

Şu şike olayları başladı başlayalı dilimize yeni bir kelime daha kazandırdık.Hangi gazeteyi okusam, hangi kanalı seyretsem bir tape'dir almış başını gidiyor. Tapeler geldi, tapeler gitti, tapeler mahkemeye sunuldu.
En son olarakta 09 Temmuz 2012 günü saat 00:13 gibi Kanaltürk'de Engin Verel ile Osman Tanburacı tartışıyorlar. Engin Verel, Osman Tanburacı'ya soruyor: '' Tapeleri kim aldı. tapeleri kim gazetecilere servis etti''




Aman Allahım! Servis etmek. Tek bir Türkçe kelimeyle anlatabileceğin bir ifadeyi, yerli yabancı ortak yapım bir deyim ile sunmak ne kadar havalı duruyor değil mi? Servis etmekmiş.Bu arada tape ne demek ya? Tape kayıt etmek demek. En başından beri tape yerine kayıt kelimesini kullanabilirdik. Ama dilimize bir yabancı kelime daha kazandırma fırsatını kaçırmamak lazımdı ve bir sözcük daha kazandık.

Başınıza tapeler yağsın inşallah.

5 Temmuz 2012 Perşembe

Dil Linci-1 Sertap Erener ve Ömür Sabuncuoğlu Söyleşisi


Dil Linci-1 Sertap Erener ve Ömür Sabuncuoğlu Söyleşisi

İşte ilk linç girişimi.
Kanal: Show Max (İsmi bile Türkçe değil) Program: Show Kulüp 
Sertap Erener ile magazin muhabiri Ömür Sabuncuoğlu'nun söyleşisi. 
Tarih: 05 Temmuz 2012 
Saat 01:37 Sertap Erener aynen şöyle diyor. " Burada prova jeneral yapıyoruz." Prova jeneral. İki kelimenin ikiside Türkçe değil ama ben prova kelimesine çok takılmıyorum çünkü o maalesef ki dilimize yerleşmiş. Ancak jeneral ne demektir? Genel prova yapıyoruz demek çok mu zor?

Tabi muhabirimiz altta kalır mı? Neticede yabancı kelimeler kullanmak önem arz ediyor. Saat 01:39'da Ömür Sabuncuoğlu soruyor. " Sertap Erener'i tanıdığımızdan beri daha gençleşmeye başladı, daha freşleşmeye başladı."
Freşleşmek, mükemmel bir kelime. İngilizce fresh kelimesinden bizzat Ömür hanım tarafından türetilmiş. Fresh, taze, canlı, diri, dinç demek. Dinçleşmeye başladı demek çok zor değil mi? Hatta kendisi zaten gençleşmek kelimesini kullanarak başka söze hacet bırakmamış ama mutlaka araya bir yabancı kelime sıkıştırılmalı ki, millet bizi önemli biri sansın.
İşte ilk suç üstümüzü yaptık. İlk yazımıza Ulu önder M.Kemal Atatürk'ün o müthiş sözüyle son veriyorum.
" Türk demek Türkçe demek. Ne mutlu Türküm diyene..."

Dillinci Ne Demek?



Dillinci ne demektir merak ediyorsunuzdur.
Dillinci'yi bir İtalyan ressam sananlar olabilir. Hatta birinci, ikinci ellinci gibi bir sıralama zamiri bile sanılablir. Ancak ikiside değil. Dillinci aslında iki kelime ama ben onları birleştirdim. Dil Linci artık herkesin anlayabileceği gibi bir linç girişimidir. Dilimize yapılan bir linç girişimi.
Bu blogda bu linç girişimine karışan isimleri bir bir ifşa edeceğiz. TV ekranlarında, dur durak bilmeden kullanılan yabancı kelimeleri ve iki tane yabancı kelime kullanınca kendisini değerli ve önemli zanneden ünlüleri buradan halkımıza şikayet edeceğiz.
Amacımız, artık dilimize yerleşmiş kelimelere yeni Türkçe isimler bulmak değil. Zaten onları kaybetmişiz. Yani Televizyon yerine "Seyretgeç" ya da Otobüs yerine " Çok Oturgaçlı Götürgeç" falan demeye kalkışmayacağız. Hatta çok beğenmiş olmama rağmen, fotokopi yerine "Tıpkıçekim" denmesi için bile uğraşmayacağız. Savaşımız şu an dilimizde birebir karşılığı olmasına rağmen, Türkçe değilde yabancı dildeki karşılığı kullanılan kelimeler ve bunları bilinçli yada bilinçsiz kullananlar ile. 
Gazamız mübarek olsun...